Elyn

De uitkijktoren vind ik erg leuk, want dan kun je heel veel en heel ver zien! Ik klim dan zelf naar boven en dan kun je overal om je heen kijken. 

Elyn, nu zes jaar, zat in de rugzak van haar moeder toen zij voor het eerst het kabouterpad zag: “Ik was toen nog te klein om helemaal zelf te lopen, zegt mama.” Hoe jong Elyn nog is, een herinnering aan De Groote Peel heeft zij al: “De uitkijktoren, want dan kun je heel veel en heel ver zien! Ik klim dan zelf naar boven en dan kun je overal om je heen kijken. Het leukst om te zien vind ik het konijnenboompje. Die staat naast de uitkijktoren en altijd als ik wandel, kan ik het konijnenboompje al van ver zien. Grappig dat een boom op een konijntje lijkt. De Groote Peel heeft vast veel dieren, maar hier zag ik voor het eerst een kikker en een vink!  

 

Het liefst zou ik nog meer uitkijktorens bouwen en heel hoog! Nog hoger dan deze uitkijktoren want dan kan ik het huis van mijn opa zien en nog verder kijken.  

Edwin en Ivonne Saanen

Na twaalf jaar backpacken wilden we terug naar de Peel.

Edwin en Ivonne Saanen wonen in Ospel op de stoep van de Groote Peel. Op vijfjarige leeftijd verhuisde Edwin vanuit de grote stad naar het centrum van Ospel, waar hij sindsdien echt wortel heeft geschoten. Tijdens de lagereschooltijd ontstonden zijn eerste echte herinneringen aan de Groote Peel. De koude winters waarin hij vele uren schaatsend op de wateren van de Peel heeft doorgebracht staan Edwin het meest bij: ”In de garage werden er eerst eigenhandig ijshockeysticks gemaakt, waarna deze onder de snelbinder werden meegenomen naar de Peel. Daar kwamen groepen kinderen samen om mooie potjes ijshockey te spelen; een ruigere variant van ijshockey. Het natuurijs zorgde voor de nodige ongelijkheden. Er waren niet alleen gewone scheuren in het ijs, maar er moesten ook flink wat polletjes, riet en gras worden overwonnen. Eigenlijk is het een wonder dat ik nog steeds al mijn tanden had toen ik in mijn tienerjaren met mijn ouders naar het buitengebied van Ospel verhuisde, letterlijk met uitzicht op de Peel.”  

 

Kokmeeuwenkolonie
Ivonne maakte pas in haar studententijd echt kennis met dit gebied. Ze ontmoetten elkaar tijdens hun studietijd, kregen verkering en gingen wandelen in het nationaal park om tijd met z’n tweeën door te brengen. Ze hebben in die tijd veel gefotografeerd: “Vooral de kokmeeuwenkolonie was in die tijd een trekpleister in de Peel. Op de graspollen, vlak boven het water, broedde de kokmeeuw in grote groepen. Dit was altijd een spektakel, vooral door het harde geluid. Het nadeel van deze grote hoeveelheid kokmeeuwen op de van nature voedselarme vennen, was dat er een enorme hoeveelheid uitwerpselen in de vennen terecht kwam. De kokmeeuwen kolonie is inmiddels uit de Groote Peel verdwenen. Dat heeft waarschijnlijk grotendeels te maken met verminderd voedselaanbod; de kokmeeuwen haalden voorheen veel van hun voedsel op open vuilstorten. Ook de landbouwgebieden rondom de Peel zijn veranderd waardoor de kokmeeuw minder voedselaanbod heeft.”  

 

Terug naar de wortels
Na hun studententijd en enkele jaren in de omgeving van Eindhoven te hebben gewoond, hebben Edwin en Ivonne een lange backpackreis van 12 jaar gemaakt. In die tijd hebben ze vele mooie natuurgebieden mogen ontdekken en al gauw kwam daar een nieuwe dimensie bij: het vogel spotten: “Het begon in een nationaal park in India, waar een gids hen op één dag 70 verschillende vogelsoorten liet zien. Diezelfde dag kochten wij ons eerste vogelboek en sindsdien is vogels kijken altijd een hobby geweest die ervoor zorgde dat we een extra reden hadden om de natuur in te gaan.”

 

Het was dan ook niet vreemd dat zij – toen ze terug wilden keren naar Nederland – graag in de buurt van een mooi en vogelrijk natuurgebied wilden wonen. Het neerstrijken in de Groote Peel is voor beiden een mooie ervaring: “Niet alleen is de Groote Peel landschappelijk en qua flora en fauna bijzonder, maar dit voelt ook echt als “ons” natuurgebied. Daar waar je op reis een passant bent waar je kortstondig mag genieten van wat de natuur je heeft te bieden, kun je bij “je eigen natuurgebied” van al het moois in de verschillende jaargetijden genieten. In ons natuurgebied kunnen we de kersen plukken van wat elk seizoen te bieden heeft”, aldus Edwin en Ivonne. Ze noemen gelijk vele voorbeelden: “De heikikker die in het voorjaar twee weken blauw is, een zonnebadende gladde slang, groepen kraanvogels die massaal overkomen en foerageren (en vorig jaar zelfs één paar broedend in de nabijgelegen Mariapeel), baltsende nachtzwaluwen en de serene stilte van de bevroren vennen in de winter.” Het mooie daarbij is dat de gemeente Nederweert niet alleen de Groote Peel binnen haar gemeentegrenzen heeft, maar ook nog twee andere natura 2000 gebieden. Deze grote diversiteit aan natuur en de bijbehorende soorten vogels zorgen ervoor dat er binnen de gemeente veel vogelliefhebbers zijn die samen een actieve vogelwerkgroep hebben opgezet. Hierdoor kunnen mooie waarnemingen met elkaar worden gedeeld, en kunnen minder ervaren vogelaars leren van meer ervaren vogelspotters. Het is een mooie ervaring om het genieten van de natuur met mensen te kunnen delen.  

 

Vogelwerkgroep
Inmiddels probeert Edwin zijn steentje bij te dragen als bestuurslid van de Vogelwerkgroep Nederweert (www.vogelwerkgroepnederweert.nl), maar het echt belangrijke werk van de Vogelwerkgroep gebeurt door de diverse werkgroepen: “Er worden vogelcursussen gegeven waar ook ruimschoots aandacht wordt geschonken aan de Groote Peel, maar er worden ook vogelkasten gemaakt voor steenuilen en kerkuilen. Landschapsbeheer maakt natuurgebieden een aantrekkelijkere habitat voor diverse vogelsoorten en doordat al sinds 1994 structureel broedvogels worden geïnventariseerd is er een goed inzicht in de ontwikkelingen van de diverse broedvogelpopulaties binnen Nederweert.”  

Andere dappere strijders werken mee in de weidevogelprojecten. Met weidevogels rondom de Peel gaat het ronduit slecht. Door de verdroging van de laatste jaren en de intensivering van de landbouw krijgen de laatste grutto’s van Limburg geen kans om voldoende jongen groot te brengen om de natuurlijke sterfte van de volwassen vogels te compenseren. Terwijl de vogelwerkgroep in samenwerking met verschillende boeren nesten probeert de beschermen, draagt Nationaal Park de Groote Peel ook haar steentje bij. In de laatste jaren is er een prachtig stuk nieuwe natuur gecreëerd: het Mussenbaangebied.  

 

Wetland
De Mussenbaan wordt ook wel het enige wetland van Limburg genoemd, een hoogtepunt van vogelminnende bezoekers die een bezoek aan de Groote Peel brengen. De Mussenbaan is namelijk hét favoriete plekje van veel trekvogels, en daarmee ook van Edwin en Ivonne: “De bosrietzanger, spotvogels, grauwe klauwieren, pijlstaarten, zomertaling, wulpen en grutto’s: je vindt ze hier ieder jaar. Daarnaast strijken er ieder jaar ook weer verrassingen neer. Zo was er dit jaar een prachtige roodhalsfuut die even bij de Mussenbaan stopte om bij te tanken.” 

De grote wens van Edwin en Ivonne is dat er een bufferzone rondom de Peel wordt gecreëerd, zodat kwetsbare natuur binnen het Nationale Park de kans krijgt om zich te herstellen en de weidevogels een kans krijgen om hun jongen groot te brengen: “Een grotere bufferzone met extensieve en natuurinclusieve landbouwvormen is niet alleen goed voor de natuur en de vogels, maar ook voor recreatie en recreanten. Extensieve landbouwgebieden met mooie landschapselementen zorgen ervoor dat mensen niet alleen binnen de grenzen van het nationale park willen recreëren, maar dat zij ook daarbuiten willen fietsen en wandelen. Wanneer er ook buiten het nationale park wordt gerecreëerd biedt dit ook kansen voor de boeren in de omgeving, die mooie, duurzaam geproduceerde streekproducten aan de man kunnen brengen. Kansen genoeg voor de Groote Peel en haar omgeving, ze hoeven alleen maar te worden gegrepen!” 

Mary Naus

Doordat De Peel puur bedoeld is voor wandelaars krijgt iedere bezoeker alle tijd en ruimte om zonder zorgen te genieten. Je kunt er een ongekende stilte horen, die nergens anders te horen is.

Voordat Mary officieel gids werd in De Grote Peel, nu 15 jaar geleden, nam ze al regelmatig vriendinnen mee het park in en ging ze zelf op onderzoek uit om haar kennis uit te bereiden en hun en haar eigen vragen te beantwoorden. De nieuwsgierigheid gaat gepaard met verwondering en genieten: “Het maakt niet uit welk seizoen, weer of geen weer, de Peel heeft altijd zoveel te bieden”.   

 

Maneschijn
Als gids is Mary vaak in de weer om de ontspanning en de beleving van de Peel over te brengen op bezoekers van de Peel. Samen met haar maatje Jacqueline Hendriks organiseert ze de populaire Vollemaanwandelingen. Wat is dan het geheim van het succes van deze wandelingen? Mary: “Het is een combinatie van verschillende ingrediënten. De wandelingen zijn doordrenkt van mysterie en verwondering. De eigen ervaringen van de deelnemers blijken getekend te zijn in de silhouetten bij de Plaggenhut. Kortom: Je moet het zelf gaan beleven, daar in de maneschijn.” 

 

Een ander ingrediënt dat de Groote Peel zo bijzonder maakt zijn de mensen die bij het park betrokken zijn: “het goed volk”. Mary: “De mensen zijn enorm lief en vriendelijk en er is een fantastisch (vrijwilligers)team aanwezig. Doordat de Peel puur bedoeld is voor wandelaars krijgt iedere bezoeker alle tijd en ruimte om zonder zorgen te genieten. Je kunt er een ongekende stilte horen die nergens anders te horen is.”  

 

Beagle
Mary moet eraan geloven dat haar beagle ook een enorme Peelliefhebber is. Zo wandelen ze samen bijna iedere dag 6 à 7 kilometer. In al die jaren zijn er zoveel mooie plekjes ontdekt dat Mary bijna niet één wil opnoemen. Toch is het hart van de Peel, op de Defensiedijk dan extra bijzonder, door wat ze tijdens de wandelingen daar allemaal meemaakt.  

 

De grootste wens van Mary voor de Peel is: “Het behoud van dit prachtige gebied voor de kinderen van onze kinderen. De natuur, maar ook de cultuur. Dat de herkenningspunten mogen blijven.” Het enthousiasme van Mary werkt aanstekelijk, tijdens het interview heb ik me al ingeschreven voor een van de wandelingen: Van de ingrediënten van de Peel mag je zelf komen proeven en dit smaakt naar meer.