Grenspark Kalmthoutse Heide

Fotoserie ‘Voortbouwen op onze wortels’

Op 24 mei viert jong en oud de Dag van het Nationaal Park. Onder het motto ‘Voortbouwen op onze wortels’ delen we de inspirerende verhalen van mensen binnen de nationale parken. Dit zijn Kiki, Linsy en Fred. Zij hebben een unieke band met Grenspark Kalmthoutse Heide!

Kiki Kempenaers

Een tijdje geleden kwamen we op een plek waar we heel veel mooie blauwe libellen zagen. Soms komt er een gids iets vertellen over de natuur. Zo heb ik al veel nieuwe vogels leren kennen en verbaas ik me er nog steeds over hoeveel soorten er te ontdekken zijn. 

Samen met de Junior Rangers gaat Kiki Kempenaers (15) vaak op stap in Grenspark Kalmthoutse Heide. De Junior Rangers is een groep jongeren tussen 12 en 18 jaar die elke maand samenkomen om te leren over de natuur met in totaal twintig leden. Elke maand doen de rangers een activiteit. Die activiteiten zijn altijd anders en gaan op verschillende plaatsen in het Grenspark door. Ieder jaar is er ook een weekendkamp en een zomerkamp.  

 

Kiki: “Ik ben bij de Junior Rangers terecht gekomen door mijn familie. Mijn ouders zijn echte buitenmensen en gaan regelmatig wandelen in de natuur. Ik heb altijd dicht bij de bossen van het Grenspark gewoond en ging als kind al graag ravotten en spelen in het bos. Omdat ik de laatste tijd nogal vaak op mijn telefoon bezig ben, heb ik mij ingeschreven voor de Junior Rangers. Zo kom ik lekker buiten en heb ik live contact met leeftijdgenoten!” 

 

Ravotten
Het leukste aan de Junior Rangers vindt Kiki dat zij op plaatsen komt waar zij anders nooit zou komen: “Ik heb al veel mooie plekken ontdekt. Een tijdje geleden kwamen we op een plek waar we heel veel mooie blauwe libellen zagen. Soms komt er een gids iets vertellen over de natuur. Zo heb ik al veel nieuwe vogels leren kennen en verbaas ik me er nog steeds over hoeveel soorten er te ontdekken zijn. We hebben twee toffe begeleiders, Daan en Linsy. Daan wordt door iedereen ‘papa Daan’ genoemd, omdat hij altijd voor iedereen zorgt. Met hem spelen we ook altijd het spelletje ‘Dikke Bertha’. Ik vind het leuk dat we over de natuur leren, maar ook dat er ruimte is om te spelen en ravotten. Kleren mogen vuil worden in de natuur, dat hoort er gewoon bij!

 

De natuur in het Grenspark heeft een rustgevend effect op mij. Ik kan daar echt gelukkig van worden. Zeker omdat ik een heel gevoelig gehoor heb. Wanneer ik hier kom wandelen voel ik meteen die rust over me heen vallen en kan ik me concentreren op omgevingsgeluiden, zoals het geluid van een vogel.”  

 

Kleuterjuf
Kiki vindt het spijtig dat niet veel kinderen de Junior Rangers kennen: “Het zou fijn zijn om hier meer bekendheid te geven aan de werking en meer mensen hierover te informeren. Ik zou graag kleuterjuf worden. Aan de kinderen zou ik later meegeven dat het gezond is om te spelen en om je kleren vuil te maken. Voor de natuur droom ik van een wereld met minder plastic en vervuiling zodat de natuur gewoon haar gang kan gaan.”   

Linsy Verbraak

Via de verschillende natuurpoorten kunnen we bezoekers op een laagdrempelige manier laten kennismaken met de natuur. Door de toegangspoorten een eigen identiteit te geven kunnen we ook bezoekers die gewoon iets komen drinken toch iets meegeven over het gebied. 

Linsy is begeleidster van de Junior Rangers. Dat is een groep Nederlandse en Vlaamse jongeren van 12 tot 18 jaar die één keer per maand samenkomen om de natuur te ontdekken en de handen uit de mouwen te steken. De werking bestaat nu twee jaar en wordt georganiseerd vanuit het Grenspark, IVN Natuureducatie en educatief centrum De Vroente. Naast begeleidster is Linsy ook betrokken bij Grenspark Kalmthoutse Heide als Gastvrouw van Natuurpoort De Volksabdij in Ossendrecht. “Het was na een gastheercursus dat ik werd aangesproken door iemand van IVN met de vraag of ik interesse had om de werking Junior Rangers mee op te richten.”  

 

Magische momenten
Linsy komt graag in het Grenspark omdat het gebied zoveel verschillende facetten heeft: “Ik kan echt genieten van de diversiteit in het landschap waar weilanden, bossen, vennen en stuifduinen elkaar afwisselen. De natuur in dit gebied brengt me veel rust. Tijdens het wandelen kan ik mijn gedachten laten gaan en word ik vaak verrast door planten of dieren die op mijn pad komen. Ik kan me nog steeds verwonderen over de natuur en kom elke keer mooie stukjes tegen. Pas nog kwam ik tijdens het wandelen een ree tegen. Op die magische momenten sta je stil bij de schoonheid van het park.”  

 

Linsy kent het gebied als haar broekzak, zij groeide hier op, vlakbij de Meiduinen: “Als kind ging ik er vaak op avontuur of met de hond wandelen. Mijn mooiste jeugdherinneringen spelen zich hier af, in het verlengde van onze achtertuin. Ik herinner me vooral de winters, wanneer het ijs dik genoeg was en we konden schaatsen op het vennetje. Het Grenspark voelt voor mij als thuiskomen.” 

 

Junior Rangers
De verwondering die Linsy in dit gebied ervaart ziet zij ook terug bij de Junior Rangers: “Die jongeren zijn open en speels. Ze vragen ook steeds door naar het waarom: ‘waarom groeit dit plantje hier?’ Door hun leeftijd merk je goed het verschil tussen kind zijn en volwassen worden. Het is belangrijk dat ze kind kunnen zijn en dat er ook tijd en ruimte is om te spelen en ontdekken. Als begeleidster probeer ik hen de natuur en het waarom te doen begrijpen, door bijvoorbeeld uit te leggen waarom bepaalde beheerwerken worden uitgevoerd. We gaan ook wel samen de resultaten van werken bekijken een half jaar later. Wat ik ook zo mooi vind in het Grenspark is dat de Belgisch-Nederlandse grens niet zichtbaar of tastbaar is in het gebied. Ook bij de Junior Rangers merk ik dat de jongeren onderling geen onderscheid maken.” 

 

Waar je van houdt, wil je voor zorgen
“De diversiteit en robuustheid van de natuur in Grenspark Kalmthoutse Heide moet bewaard blijven voor de volgende generaties. ” zegt Linsy. “Het zou mooi zijn om te zien dat de liefde voor het Grenspark en de natuur breed wordt uitgedragen door bezoekers en omwonenden. Waar je van houdt, daar wil je voor zorgen. Ik hoop dat de Junior Rangers ook later deze liefde voor de natuur uitdragen als ambassadeur.”  

Fred Severin

Tijdens een fotorapportage werd ik plotseling verrast door een blauwe kiekendief. Dat is een uniek moment waar ik blij en gelukkig van word.

Al 32 jaar woont Fred Severin in Huijbergen, aan de rand van Grenspark Kalmthoutse Heide. Sinds 2006 is hij Natuurgids bij Nareka, Visit Kalmthout en IVN Natuureducatie aan zowel de Nederlandse als de Vlaamse kant van het park. Aan landsgrenzen heeft de natuur geen boodschap en daarom werken ook de gidsen al jaren goed samen. Naast natuurgids is Fred actief als amateurfotograaf en maakt voor monitoring in het Grenspark twee keer per jaar op negentig vaste plekken 360graden-foto’s. Dit doet hij samen met een Vlaamse vrijwilliger. Daarnaast maakt Fred ook veel macrofoto’s waarbij hij een voorliefde heeft voor insecten en paddenstoelen.  

 

Liever buiten
Als kind was Fred liever buiten dan in de schoolbanken en daarom werd hij lid van de verkenners (scouting): “De liefde voor de natuur zat er al vroeg in. Gecombineerd met de passie voor fotograferen die ik van mijn vader meekreeg, resulteerde dit in mijn hobby als natuurfotograaf. Bij mijn werk als natuurgids en fotograaf in het Grenspark kom ik met veel verschillende mensen en organisaties in contact. Dit maakt het werk ook zo boeiend. In al mijn excursies vertel ik ook altijd iets over de geschiedenis van het gebied. Wist je bijvoorbeeld dat Nederland en België van 1814 tot 1830 één land waren?” 

 

Fred laat de mensen graag de enorme diversiteit vlak voor hun voeten ervaren: “Als je maar goed leert kijken, is er altijd wat te zien. Ik noem dit ‘Natuur op de vierkante meter’. Onderzoek wat je op 1 m2 aan leven tegenkomt. Het is mooi om dan de verwondering bij de mensen te zien.” 

 

Fred komt graag in het Grenspark vanwege de grote diversiteit: “Zandverstuivingen, bos, heuvels, vennen, zandgronden, alles is er. Daarnaast zijn er nog delen in het park waar je weidsheid, verlatenheid en stilte kan ervaren. Helaas is het sinds corona op een aantal plekken wel steeds drukker geworden, maar gelukkig zijn de weidse, stille plekken er nog wel.” 

 

Heikikker
Onder het samenwerkingsverband ‘Grenspark Kalmthoutse Heide’ werken partijen en terreineigenaren vanaf 2001 samen aan het creëren van één natuur vanuit de twee landen: “Deze samenwerking is heel belangrijk voor het behoud en verbetering van de natuur. Alleen samen kan je goede stappen zetten.” 

 

Fred’s lievelingsplekken in het park zijn de stilteplekken en de toppen van de heuvels: “Hier zit ik graag, rondkijken en mij verwonderen over wat er te zien is. Het gewoon laten gebeuren brengt altijd weer een verrassing. Elke dag is anders, elke dag een nieuw verhaal.  Zo werd ik tijdens een fotorapportage, waarbij ik een tijd lang ergens midden in het veld lag, plotseling verrast door een blauwe kiekendief, dat is een uniek moment waar ik blij en gelukkig van wordt. Een ander mooi moment was vorig jaar bij De Nol toen de heikikker daar volop aanwezig was. De mannetjes van de heikikker krijgen in de paartijd een blauwe kleur die slechts enkele dagen aanwezig is. Het zien van deze ‘blauwe kikkers’ is daarom een zeldzaamheid. Na een tijdlang rustig te hebben gezeten kondigden de kikkers zich eerst aan met een kenmerkend ‘bubbelbad’ geluid waarna ze voorzichtig tevoorschijn komen. Het delen en laten ervaren van deze verwondering is iets wat Fred graag en met veel passie tijdens zijn excursies en rondleidingen doet.  

 

Blik naar de toekomst
Het liefst ziet Fred dat de zorg en liefde voor de natuur wordt doorgegeven aan de volgende generaties: “Het bewustzijn van je omgeving en de natuur en je eigen rol daarin zien, is essentieel voor het natuurbehoud en natuurherstel. Door ook excursies aan jongeren te verzorgen, waarbij ontdekken en verwonderen centraal staat, hoop ik hieraan bij te dragen. Voor de toekomst hoop ik voor het park dat er door goed samenwerkend beheer en beleid de biodiversiteit vergroot kan worden en de stikstofdepositie verlaagt.” 

Meer zien?

In de nationale parken zijn drie individuen geportretteerd, elk met hun eigen, unieke verhaal. Zij vertellen over hun diepe band met het nationaal park. De verhalen laten zien hoe de mensen, ongeacht hun leeftijd en achtergrond, de schoonheid en magie van het nationaal park omarmen. Het inspireert om zelf de verbondenheid met de natuur op te zoeken.

 

Bekijk de hele fotoserie