Zuid-Kennemerland
Fotoserie ‘Voortbouwen op onze wortels’
Op 24 mei viert jong en oud de Dag van het Nationaal Park. Onder het motto ‘Voortbouwen op onze wortels’ delen we de inspirerende verhalen van mensen binnen de nationale parken. Dit zijn Marit, Merel en Astrid. Zij hebben een unieke band met nationaal park Zuid-Kennemerland!
Marit Klaassen
Zwemmen in het nationaal park is anders dan in een zwembad. Je mag er veel meer en er is geen badmeester!
Marit woont in Heemstede met haar ouders en oudere zus van 12. Ze zit in Groep 5 van de basisschool. Samen met haar gezin, familie, vrienden en vriendinnen komt ze regelmatig in Nationaal Park Zuid-Kennemerland om te wandelen, excursies te doen of te zwemmen. Vaak is dit rondom het bezoekerscentrum en duinmeer ’t Wed.
Zwemmen in de duinmeren zijn haar favoriet
Graag gaat ze bij mooi weer lekker zwemmen in ’t Wed of de Oosterplas. Maar zelfs bij koud weer is ze daar te vinden om met het ijs te spelen dat langs de waterkant ligt. Marit is een echte waterrat en heeft wel 4 diploma’s. Toch is zwemmen in het nationaal park anders dan in het zwembad. “Je mag er veel meer en er is geen badmeester!” zegt ze vrolijk. De Oosterplas is ook een van haar favoriete plekken met hoge duinen om vanaf te rollen. Het water is er lekker zoet en niet zo zout zoals in de zee.
Rollebollen van het duin
Naast zwemmen houdt Marit er enorm van om van de duinen af te rennen of zelfs te rollen door het zand naar beneden. De duinen bij ’t Wed en de Oosterplas lenen zich hier ook uitstekend voor. “Zo hard mogelijk gaan dat is het leukste!” Ook loopt ze vaak een rondje met haar ouders. Het water dat tussen het riet door stroomt vindt ze zo mooi om naar te kijken. Het liefst staat ze daar dromerig met stokken in het water te roeren.
Konijn en Schotse hooglander
Marit vindt het jammer dat er nog maar zo weinig konijnen in het park zijn, maar toch vindt ze deze schattig en lief. Ook Schotse hooglanders behoren tot haar favoriete dieren. Met hun mooie donkeroranje vacht. “Ik vind de kleur van de Schotse hooglanders zo mooi om naar te kijken.”
Prikkend aan de onderkant en rond aan de bovenkant
Marit is vooral onder de indruk hoe sommige planten zich beschermen. Bijvoorbeeld hulst, dat prikt aan de onderkant om zich te beschermen terwijl verder richting de top van de struik de blaadjes weer mooi rond zijn. Dit vindt ze maar wat slim van deze plant.
Toekomstdroom
“Ik hoop dat er nog veel meer verschillende dieren bij komen in het nationaal park.”
Merel Lammers
De opening van de eerste natuurbrug 2013 vond ik heel bijzonder. Letterlijk en figuurlijk het verbinden van de natuur. Extra leuk was dat ik de catering heb verzorgd voor deze happening.
Merel Lammers is 45 jaar en al 17 jaar werkzaam voor het Duincafé (Karmeliet Catering). Het Duincafé is voor menig bezoeker van het nationaal park een bekende plek. Ruim 10 jaar gevestigd bij ingang Koevlak in hetzelfde pand als het duurzame bezoekerscentrum, heeft het een ruim zonnig terras waar bezoekers graag gebruik van maken. Merel runt het Duincafé samen met eigenaar Michel Gruts. Ze hebben onderling de rollen goed verdeeld. Michel is vooral het gezicht naar de gasten toe en Merel is meer verantwoordelijk voor het reilen en zeilen achter de schermen, zoals groepsaanvragen, personeel en de financiële administratie.
Streekproducten op de kaart
Het Duincafé is een echte dagzaak en geopend vanaf 8.30 uur tot 17.00 uur en beweegt flexibel mee met het seizoen en het weer. Het is voor veel vroege vogels en ochtendzwemmers de plek voor hun eerste kopje koffie. Er komen veel trouwe vaste gasten uit de directe regio en ook dagjesmensen, die vanaf het bezoekerscentrum hun wandeling starten, drinken er graag een kopje koffie met een punt van de inmiddels beroemde appeltaart. Wat de menukaart van het Duincafé extra bijzonder maakt, is dat zij de smaak van het nationaal park terug laten komen in de ingrediënten die ze gebruiken. Denk bijvoorbeeld aan brandnetelkaas, daslookpesto en natuurlijk de lekkere Nationaal Park Zuid-Kennemerland thee van GroenVitaal, gemaakt van inheemse planten die in het Nationaal Park voorkomen. “Allemaal biologisch door de herborist van GroenVitaal ingekocht, en uiteraard niet zelf geplukt in dit nature 2000 gebied”, benadrukt Merel.
In de jaren dat Merel in het Duincafé werkt, is de kern van de bezoekers hetzelfde gebleven: wandelaars, gezinnen met kinderen, grootouders die met kleinkinderen op pad gaan. Het is wel drukker geworden sinds de verhuizing ruim 10 jaar geleden. Duinmeer ’t Wed trekt met mooi weer veel jongeren naar het nationaal park en ook kleine kinderen genieten van het mooie weer. ’s Zomers is het dan ook tot later druk rondom het Duincafé. Ook in de herfst en winter komen er veel gezinnen met kinderen. Als de zon eenmaal schijnt, zijn er vaak gezellig veel bezoekers rondom het bezoekerscentrum. ”Mensen worden heel blij van buiten zijn in het Nationaal Park. Mooi om te zien wat buiten met mensen kan doen.”
Spartelmeer
Als je Merel vraagt naar jeugdherinnering aan het park beginnen haar ogen te stralen: “Als kind kwam ik hier al vaak met mijn moeder, het ‘spartelmeer’ noemden we ‘t Wed toen. We gingen niet naar het strand, maar juist speciaal naar dit duinmeer. Door mijn werk ben ik helaas wat minder buiten. Maar als ik kan ga ik graag naar Middenduin richting de wisenten. Bij ingang Bleek en Berg zat ik op scouting in mijn jeugd. Tegenwoordig recreëer ik graag niet te dicht bij mijn eigen werk”, geeft ze lachend aan. Thuis heeft Merel een groot fotobehang van het nationaal park hangen. Ze ervaart het park als groot, prettig en ruimtelijk: “Ik kan ontzettend genieten van het uitzicht vanaf het duin. Iets hoger staan en lekker kijken naar de mooie luchten.”
Lievelingsplek
Uitzichtpunten zijn daarom ook haar favoriete plekken en dan met stip op 1 die bij de Lichtbakkeet. “Je loopt dan vanuit het bos omhoog. Een van de hoogste punten en weidse plekken in het nationaal park. Je kunt vanaf daar een stuk naar Zandvoort kijken, Kraansvlak en andere herkenningspunten vanuit de regio zijn ook vanaf daar goed zichtbaar. Strand en het zuiden van het park strekken zich voor je uit”. De variatie van uitzicht en diversiteit spreekt Merel erg aan in Nationaal Park Zuid-Kennemerland: “Het is vaak de moeite om net iets verder te lopen. Met en zonder mensen is het nationaal park prachtig.”
Een andere lievelingsplek is de Eerebegraafplaats, deze ligt in een inhammetje in het park, met hierop verhoogd de begraafplaats: “Een prachtige stilteplek voor bezinning.” Merel gaat hier af en toe heen voor ontspanning, om haar hoofd leeg te maken en de ruimte te ervaren. “Ik woon in de drukke stad en de Eerebegraafplaats is een plek waar het niet om mij draait.”
Natuurbrug
Over haar mooiste herinnering hoeft Merel niet lang na te denken: dat was de opening van de eerste natuurbrug 2013, heel bijzonder. Letterlijk en figuurlijk het verbinden van de natuur. Wat haar zo aanspreekt: “Het groots denken hierin spreekt mij aan, zowel persoonlijk als het concept ‘natuurbrug’. In de beperkte ruimte die er is, toch ruimte zoeken voor natuur in deze toch drukke en Randstedelijke omgeving”, vertelt Merel. “Vroeger woonde ik in Bentveld en kwam ik ook vaak in de waterleidingduinen. Mooi dat deze gebieden nu ook natuurlijk met elkaar verbonden zijn. In Elswout kwam ik ook graag, dat had ook wat spannends; het grote huis, de orangerie en het kleine theater.”
“Ik hoop heel erg dat het er allemaal nog is voor de volgende generaties. Ook moeten we niet onderschatten hoe belangrijk het nationaal park is. Niet alleen voor ons vermaak, maar juist ook voor het behoud van biodiversiteit.”
Astrid Weijers
Op een koude winternacht in december na een dag regen was er een hele bijzonder volle maan. Het koud en ik voelde dat het zand bevroren was en dat het knarste onder mijn voeten. Uiteindelijk werd het helemaal helder met een prachtige volle maan. Genieten!
Als tegenhanger van haar kantoorbaan bij een bank geeft Astrid Weijers in haar vrije tijd natuurexcursies voor kinderen en volwassenen, ook kinderen die het van huis uit niet zo meekrijgen. De excursies variëren van ochtendexcursies tot volle maanwandelingen. In 2017 rondde Astrid de IVN-natuurgidsenopleiding af en werd zij schoolgids, zo maakte zij kennis met Nationaal Park Zuid-Kennemerland.
Hoewel Astrid in de Haarlemmermeer woont en dus wat verder weg, is Astrid heel regelmatig te vinden in Nationaal Park Zuid-Kennemerland en in de Waterleidingduinen: “De Waterleidingduinen heeft minder verschillende plantjes en is veel meer kaalgevreten en ook meer een waterwingebied. Het nationaal park is heel divers en dat trekt mij juist erg aan. Soms bezoek ik ook de buitenplaatsen zoals Elswout en Duin en Kruidberg.”
Weids uitzicht
Het is duidelijk, Astrid weet haar weg goed te vinden in de natuur van Zuid-Kennemerland. Maar haar lievelingsplek is toch wel het duin bij duinmeer ’t Wed: “Je kunt hier 360 graden rondkijken en het is ook leuk bij avondexcursies. Dan zien je goed de contouren van de omliggende gebieden. De duinen zijn mooi hoog en geven een fijn weids uitzicht. Ook in de bergen heb ik altijd dat gevoel dat ik helemaal naar de top wil om van het uitzicht te genieten. Ver kijken en weidse uitzichten spreken mij enorm aan. Er zijn boven in de duinen ook minder mensen, daar ervaar je ook meer rust dan beneden bij ’t Wed. Rust en de natuur zijn een goede tegenhanger van mijn werk. Ik doe veel computerwerk. Lekker naar buiten gaan en van de mooie natuur genieten geeft mij rust. Ik ga niet tussen alle mensen liggen bij het duinmeer, ik ben geen ‘echte’ zonaanbidder. Eigenlijk vind ik alles leuk in Nationaal Park Zuid-Kennemerland. Je begint in het bos, dan loop je vervolgens naar het water. Op een relatief klein stukje vind je veel verschillende landschappen. Er groeien in het hier veel verschillende bomen, planten, dieren en natuurlijk ook paddenstoelen.”
Volle maanwandeling
Natuurlijk heeft Astrid vele mooie herinneringen in en aan het nationaal park, maar eentje steekt er met kop en schouders bovenuit: “Op een koude winternacht in december was er een hele bijzonder volle maan. Het had de hele dag geregend en daarna ging het vervolgens vriezen. Ik voelde ook echt dat het zand bevroren was en dat het knarste onder mijn voeten. Het was uiteindelijk helemaal helder geworden met een prachtige volle maan. De verschillende heuvelcontouren waren zichtbaar met de mist die daar tussenin hing en de regen die langzaam optrok. Dat is gewoon genieten, echt een stukje geluksgevoel om daar te mogen zijn. Daar doe je het voor! Naast dat het heel bijzonder is om de duinen in het donker te ervaren, is het ook echt een extraatje om daar te mogen zijn, want het nationaal park is normaliter na zonsondergang gesloten voor bezoekers.”
Doorgeven aan andere generaties
Het liefst geeft Astrid aan volgende generaties door hoe mooi de natuur is en wat de natuur allemaal te bieden heeft: “Dat zijn we nu helemaal kwijt. Juist in de vroege ochtend tijdens een stilte wandeling en de avondbeleving en er niet alleen doorheen denderen. We proberen mensen bewust te maken wat er allemaal voor bijzonders te vinden is in de natuur. Het liefst zet ik in op zowel feitelijke als gevoelsmatige beleving, laat ik de mensen hun zintuigen gebruiken tijdens een ochtend- en avondexcursie. Je kunt er veel bij vertellen, dat het niet zomaar een berk is en dat je bijvoorbeeld de sapstroom kunt horen in de lente. Door middel van kennis en beleving streef ik naar bewustwording.”
Toekomstdroom
Zeker nu de natuur zo hard terugloopt is het in stand houden van het bestaande al ambitieus vindt Astrid: “Eigenlijk zou de natuur meer de ruimte moeten krijgen in de regio. De diversiteit en de biodiversiteit zou nog uitgebreider mogen worden. De stikstofexcursie van Boswachter Sven maakt dat goed duidelijk. Nu valt het nog mee met uitheemse soorten die voor overwoekering zorgen, maar uiteindelijk gaat de inheemse beplanting hier wel onder lijden. De huidige soortenrijkdom moet in stand worden gehouden.”
Het valt Astrid op dat het erg druk is in het gebied: “Ik denk dat spreiding van bezoekers belangrijk is, zodat populaire gebieden in het Nationaal Park Zuid-Kennemerland niet bedolven worden door bezoekers. Tijdens coronapandemie is Buitenplaats Elswout gesloten, omdat mensen op de kwetsbare moshellingen gingen zitten voor een picknick. Er mag wat mij betreft meer bewustwording en waardering komen voor de bijzondere en kwetsbare natuur, zodat men het nationaal park niet alleen als gebruiksvoorwerp beschouwt.”
Meer zien?
In de nationale parken zijn drie individuen geportretteerd, elk met hun eigen, unieke verhaal. Zij vertellen over hun diepe band met het nationaal park. De verhalen laten zien hoe de mensen, ongeacht hun leeftijd en achtergrond, de schoonheid en magie van het nationaal park omarmen. Het inspireert om zelf de verbondenheid met de natuur op te zoeken.
Bekijk de hele fotoserie