De Biesbosch
Fotoserie ‘Voortbouwen op onze wortels’
Op 24 mei viert jong en oud de Dag van het Nationaal Park. Onder het motto ‘Voortbouwen op onze wortels’ delen we de inspirerende verhalen van mensen binnen de nationale parken. Dit zijn Marit, Jan jr. en Jan sr. Zij hebben een unieke band met nationaal park De Biesbosch!
Marit Hoste
Tijdens het schoffelen bloei ik helemaal op hier in de Biesbosch.
Marit Hoste (19) werkt enkele dagen in de week als allround medewerker op het bedrijf ‘Bio in de Polder’. ‘Bio in de polder’ is een biologisch agrarisch gemengd bedrijf in de gemeente Drimmelen, ook wel de voortuin van de Biesbosch genoemd. Marit heeft een echte haat-liefde verhouding met de Biesbosch. Bang voor het water en tegelijkertijd helemaal gek op het Biesboschland.
De Biesbosch heeft mij grootgebracht
Akkerbouw, veeteelt, een notenboomgaard en camping; het komt op een duurzame manier samen in dit bedrijf aan de rand van de Biesbosch. Op dit bedrijf werkt Marit met veel plezier. Ze is een paar jaar geleden verhuisd van de Dordtse kant van de Biesbosch naar de Brabantse overkant. Ze is dus heel erg bekend met de Biesbosch. “Als kind liep ik zo vanuit het huis de natuur in en vaak kwam ik dan reeën tegen.” Vooral het met het gezin wandelen in de natuur zijn voor haar topmomenten. Nu werkt ze al een tijdje op dit bedrijf met veel gevarieerde taken; het voeren va de Hereford runderen, het wieden op het land, het bemensen van de receptie, het schoonmaken van de huisjes. Vooral het schoffelen tussen de tere plantjes op de akker vindt Marit bij uitstek een fijne klus.
Ik wil veel leren over de Biesbosch
Marit is leergierig en wil veel leren over het wel en wee van de Biesbosch. Ze heeft onlangs de gastheercursus van IVN gevolgd en mag zich nu gastvrouw van de Biesbosch noemen. Die opgedane kennis kan ze goed inzetten op het bedrijf: “Vooral de verhalen van de boswachter en de griendwerker tijdens de cursus zijn me bijgebleven, wat konden die goed vertellen. Ik wil nu nog meer over de Biesbosch te weten komen.”
Je hebt niet altijd een boot nodig
Veel gasten die op de camping verblijven komen voor de Biesbosch. Veel mensen huren hier verderop een bootje om de Biesboschnatuur te ontdekken. Maar wat veel mensen niet verwachten is dat hier ook op de vaste wal mooie Biesboschplekken te vinden zijn. Vanaf de camping loopt een wandelpad langs enkele polders die een echte Biesboschsfeer kennen. Water, riet, kreekjes, beversporen, wilgen.
Bang voor spinnen en water
Marit geeft eerlijk toe dat ze wel wat angsten te overwinnen heeft. Ze is Spaans benauwd van spinnen en die zijn er op het bedrijf veel te vinden. Maar ondertussen weet ze met de ragebol wel raad. Varen en zwemmen zijn voor haar echter nog een brug te ver. Hoe gek ze van het land is in de Biesbosch zo’n angst heeft ze voor het onbekende gekrioel onder water. Dat wordt nog spannend voor haar nu zelfs ook de steur weer terug gaat komen in de Biesbosch. Maar vol enthousiasme weet Marit wel te vertellen dat ze hier uit de Biesbosch nooit meer weg wil.
Jan Saarloos jr
Ik zou graag op ons land weer grutto´s willen horen en kieviten zien buitelen.
Jan Saarloos junior (34) is de vierde generatie Saarloos die op eiland de Vischplaat, midden in de Biesbosch, boert. Samen met Nancy en twee kleine kinderen Naud en Siem en zijn ouders heeft Jan de Biesboschhoeve, een agrarisch bedrijf met 90 melkkoeien en 140 Schotse Hooglanders. En daarnaast een kleinschalige camping. Jan voelt zich een echte eilandbewoner. Dagelijks past hij zich aan de omstandigheden in de Biesbosch.
Ik ben hier thuis in de Biesbosch
Als Jan vertelt wat de Biesbosch hem brengt hoor je het enthousiasme in zijn stem: “Prachtig als het in het voorjaar weer groen wordt, de vogels volop zingen en de gasten voor de camping binnendruppelen. En ook een heerlijk moment als het in het najaar stiller wordt en alles tot rust komt. Het is als het gaan en komen van de tij in de Biesbosch. Dynamisch net zoals in het bedrijf. Het boeren op een eiland in de Biesbosch betekent ook dat je afhankelijk bent van onder andere het weer. Bij Zuidwesten wind met kracht 5 is de vaste wal niet bereikbaar met de boot. Dat betekent een dagje later de boodschappen doen.”
Natuurinclusief boeren
Jan heeft een dynamisch melkveebedrijf. “Ik houd hier zoveel mogelijk rekening met de natuur in de Biesbosch Als ik dat niet zou doen heb ik hier niets te zoeken. Ik vind ons bedrijf al heel erg natuurinclusief en heb zogezegd hier op deze plek midden in het nationaal park een `licence to produce`. Staatbosbeheer zou het liefst nog meer verschraling van het boerenland zien. Dat zou ik ook wel willen maar dan zal ik nog flink moeten investeren in een nieuwe zogenaamde strooiselstal en die investering kan ik nu niet doen. Ik wil hier ook graag de weidevogels terug op het land”
Het wassende water
“Hier op het eiland is het bij hoogwater wel spannend”, vertelt Jan. “De boerderij ligt 2.70 meter boven NAP. Regelmatig staat het water op het land en soms staat het water zelfs zo´n 40 cm van de dorpel van de boerderij. Wat gaat dat worden als het water nog verder gaat stijgen?”
Het vele water in de Biesbosch is tegelijkertijd ook wat voor andere mensen de weg is. Het gangbare vervoermiddel voor de familie Saarloos is de boot, voor zowel het gezin als voor de melk die één keer in de drie dagen naar de vaste wal wordt gebracht en ook voor de gasten van de camping die overgezet worden. Een favoriet moment voor Jan en zijn gezin is het met de kano varen in de kleine kreken van de Biesbosch.
Adoptievrienden
Jan vertelt trots over de grote groep adoptievrienden van de Biesboschhoeve. Mensen uit alle delen van Nederland en zelfs ook over de grens die de boerderij een warm hart toe dragen. Met de actie ‘Adopteer een koe’ kan Jan de koeien van het bedrijf nog een beter leven geven als ze al hebben. Trots vertelt Jan over de zes generaties koeien die ze nu tegelijkertijd op de boerderij hebben: “Dat zegt toch ook wel wat over onze manier van boeren. De camping bij de boerderij wordt vooral bezocht door mensen die houden van de ruigte en avontuurlijke stilte in de Biesbosch.”
Jan Saarloos sr
Als wij het mooie van de Biesbosch niet kunnen zien, houden we het gewoon niet uit
Opa Jan Saarloos (62 ) is de derde generatie Jan Saarloos die op de Vischplaat midden in de Biesbosch boert. Hij is er geboren en getogen. Samen met zoon Jan en vrouw Elly runt hij de Biesboschhoeve, een melkveebedrijf met camping en een kudde Schotse Hooglanders. Jan woont nu aan de vaste wal en krijgt fietsles van zijn vrouw Elly.
Varen met koeien
Jan vaart meestal met de boot. Zowel om gasten voor de camping op te halen en terug te brengen als ook om de koeien te verspreiden in de gehele Biesbosch. De grote boot waar een kudde van 70 koeien in passen heeft Jan zelf gemaakt en is een indrukwekkende verschijning in de Biesbosch. De kajuit torent hoog boven de koeien uit waar Jan aan het roer staat. Opa Jan staat er op de kentekenplaat van de boot. De kudde van 130 Schotse Hooglanders heeft Jan aangeschaft toen Biesbosch in 1994 Nationaal Park werd. Jan: “Zo kon ik me goed aanpassen aan de ontwikkelingen in het gebied en toch ook mijn bedrijf blijven runnen. De Schotse Hooglanders zien er tegelijk ruig en schattig uit. Ze doen het goed als fotomodellen voor de recreanten en zorgen ervoor dat de Biesbosch niet helemaal dichtgroeit.”
Schaterlach
De derde generatie Jan die hier op de Vischplaat boert. Hij is nog de enige boer die het bedrijf volledig in de Biesbosch heeft. Eerst was het nog een bedrijf met koeien en schapen. Maar de schapen lukte niet meer toen de kinderen klein waren: “In het voorjaar, tijdens het lammeren, kwamen we bijna niet meer aan slapen toe en kwamen de kinderen vaak te laat op school. Het was en is hard werken hier in de Biesbosch om het bedrijf gaande te houden. Dat is ook de grote les die ik van mijn vader heb meegekregen en die ik nu ook weer doorgeef aan mijn zoon: Hard werken, maar het is eigenlijk één grote hobby” vertelt Jan, en hij sluit af met een grote schaterlach die wel vaker in de Biesbosch te horen is als hij in de buurt is. “De Biesbosch zit in mij, elk jaargetijde is mooi. Als ik helemaal alleen in de Biesbosch ben en de hele dag niemand heb gezien ben ik in mijn nopjes!”
De toekomst van de boerderij in de Biesbosch
Jan hoopt van harte dat zijn zoon Jan en de kleinkinderen hier kunnen blijven boeren en van betekenis kunnen blijven voor de Biesbosch. En daar wil hij nog graag een geruime tijd in ondersteunen: “Het is voor jonge boeren best een pittige tijd. Nergens een lichtpuntje als het gaat om de toekomst. Maar Jan straalt uit dat het gaat lukken.” De boerderij bestaat al vanaf 1929. Is in 1972 volledig afgebrand en weer volledig opgebouwd. De Vischplaat met daarin de boerderij, de opstallen, de oude eendenkooi, de elektrische boot, de levendigheid van de kudde koeien en campinggasten ademt zowel historie als toekomst uit.
Wonen aan de vaste wal
Sinds een paar jaar woont Jan nu samen met Elly aan de vaste wal. Hij is nog wel dagelijks op en rond de boerderij te vinden, vooral met de boot. Het is wel even wennen voor deze eilandbewoners, Van vrouw Elly krijgt hij nu fietsles.
Meer zien?
In de nationale parken zijn drie individuen geportretteerd, elk met hun eigen, unieke verhaal. Zij vertellen over hun diepe band met het nationaal park. De verhalen laten zien hoe de mensen, ongeacht hun leeftijd en achtergrond, de schoonheid en magie van het nationaal park omarmen. Het inspireert om zelf de verbondenheid met de natuur op te zoeken.
Bekijk de hele fotoserie